Rośliny zawierają fitochemiczne związki, które mają oddziaływanie na organizm ludzki. Spożywane w małych ilościach wzbogacają doznania smakowe, ale w pokaźniejszych ilościach są toksyczne. Na przykład, co poniektóre typy ekstraktów ziołowych, takich jak wyciąg z dziurawca może być użytkowany w celach leczniczych, w leczeniu depresji oraz łagodzeniu stresu. Mimo to gigantyczne ilości tego zioła może powodować reakcje alergiczne, wobec tego należy je stosować z ostrożnością. Zioła od dawna były wykorzystywane jako podstawa szablonowej chińskiej medycyny ziołowej.
Niektóre zioła są stosowane nie tylko do celów kulinarnych i leczniczych, ale również jako środki psychotropowe. Jednym z takich ziół są konopie indyjskie. Zioła pełnią na domiar tego istotne funkcje w wielu rytuałach religijnych religiach. Na przykład, mirra i kadzidło są bardzo istotne dla chrześcijan. Syberyjscy szamani też korzystają z ziół do wywołania doświadczeń duchowych, m.in. do obrzędów przejścia, czy jako pomoc w seansach spirytystycznych. Indianie stosują białą szałwię do oczyszczenia duchowego.
Ziołolecznictwo jest schematycznym rodzajem zwalczania rozmaitych niedogodności, opartym a tradycjach medycyny ludowej – wypróbuj susz cbd. Użytkuje rośliny oraz ekstrakty z nich do produkcji naturalnych farmaceutyków. Ziołolecznictwo jest także nazywane botaniczną medycyną, medycyną ziołową oraz fitoterapią. Zakres używanych składników leczniczych jest często rozszerzony o rozmaite grzyby i towary pszczelarskie, a również minerały, muszle oraz co poniektóre części zwierząt.
Nieraz naturalne leki ziołowe stają się później znaczącym czynnikiem wielu lekarstw farmakologicznych. W 2001 roku naukowcy zidentyfikowali 122 związków wykorzystywanych w przeciętnych lekach z apteki, które pochodzą z roślin powszechnie wykorzystywanych w medycynie ludowej. Zioła i przyprawy używane przez ludzi do przyprawiania żywności zawierają substancje aromatyczne, fenole oraz alkaloidy, jakie służą roślinom jako mechanizmy obronne przed insektami, różnorodnymi mikroorganizmami i zwierzętami roślinożernymi. Jak się okazuje są one skuteczne w leczeniu wielu dolegliwości.